środa, 30 kwietnia 2014

Xymena Zaniewska twórczyni polskiej szkoły scenografii


Dzisiaj znów powrót do historii polskiej mody i kolejna osoba, której nazwisko po prostu wypada znać. Pracowała jako architekt, projektantka i scenografka. Na swoim koncie ma scenografie do około 100 spektakli Teatru Telewizji, 35 spektakli teatralnych, 15 operowych i pięciu filmów baletowych. Uważana jest za twórczynię polskiej szkoły scenografii.

Xymena Zaniewska urodziła się 4 czerwca 1924 roku w Poznaniu. Już od najmłodszych lat wykazywała talent artystyczny. Podczas II wojny światowej trafiła wraz z wysiedloną rodziną do Częstochowy. Tam spędziła całą niemiecką okupację. Angażowała się w działalność podziemną, pracując jako sanitariuszka AK. W międzyczasie uczyła się rysunku u prof. Zygmunta Kamińskiego, także zesłanego do Częstochowy. To on zachęcił ją do studiowania architektury, choć pierwotnie miała zajmować się hodowlą koni.

Miłością do koni zaraził ją dziadek. Później jednak okazało się, że nie jest to dobra recepta na życie. Zaczęła uczyć się rysunku i dorabiać, malując piórniki. Po zdaniu matury w Częstochowie, Xymena Zaniewska wyjechała do Warszawy. Zdała na architekturę na Politechnice Warszawskiej. Studia ukończyła w 1952 roku. Jeszcze jako studentka podjęła pracę w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego. Wraz z grupą architektów z biura projektów założyła też spółdzielnię mieszkaniową i rozpoczęła budowę domów dla członków spółdzielni w różnych miejscach Warszawy. Współtworzyła też słynną dzielnicę MDM. Wkrótce dostała propozycję objęcia stanowiska głównego urbanisty Centralnego Zarządu Osiedli Robotniczych. Odmówiła. Zaczęła dorabiać, robiąc wystawy w Modzie Polskiej na ul. Ordynackiej. Tam zaprzyjaźniła się z Jadwigą Grabowską i tam poznała żonę ówczesnego dyrektora produkcji TVP. Tak udało jej się wejść do telewizji. Pracę tam zaczęła w 1958 roku i skończyła po upływie ponad 20 lat.

Przez lata była główną scenografką TVP, gdzie prowadziła również programy autorskie, w tym popularną „Stawkę większą niż szycie”. Projektowała głównie dla Teatru Telewizji. Z TVP odeszła po ogłoszeniu stanu wojennego i przeszła na wcześniejszą emeryturę. Wstąpiła do związku "Solidarność". W tym czasie zaczęła projektować scenografię i odzież dla kontrahentów zagranicznych.

Swoje projekty pokazała m.in. podczas targów mody w Dusseldorfie. Pokaz Xymeny Zaniewskiej okazał się ogromnym sukcesem. Prasa rozpisywała się pochlebnie o jej twórczości, a sam pokaz oglądało 800 kupców. 

Xymena Zaniewska chętnie dzieli się swoją wiedzą. Prowadziła wykłady m.in. dla studentów Łódzkiej Filmówki i PWST w Warszawie. Emeryturę spędza, dzieląc czas między domem w Warszawie a tym na wsi, gdzie hoduje gęsi, których jest miłośniczką. Przyjaciele mówią, że jest szalona i dynamiczna, jak na zodiakalnego bliźniaka przystało. Jej ulubioną projektantką jest Vivienne Westwood.

Prywatnie, Xymena Zaniewska jest żoną Mariusza Chwedczuka i matką znanego plastyka Iwa Zaniewskiego. Jej pierwszym mężem był Ryszard Zaniewski. Poznali się na studiach i byli razem 12 lat.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz